Badania epidemiologiczne i kliniczne pacjentów z rejonu południowo-zachodniej Polski.

Zbadano 1818 pacjentów z boreliozą lub po inwazji kleszcza z podejrzeniem boreliozy oraz 600 pacjentów w celu potwierdzenia boreliozy. Przeprowadzono zbiór krwi celem oznaczenia przeciwciał w klasie IgG oraz IgM Borrelia wśród osób mających kontakt z kleszczem w następujących regionach:  Tworóg, Brynek, gmina Zbrosławice (Zbrosławice, Ziemięcice, Kopienica), Tarnowskie Góry, Bytom, Pawonków, Kłobuck. W badanej grupie 189 osób było szczególnie  narażonych (pracownicy technikum leśnego w Brynku oraz członkowie Koła Łowieckiego: "Żubr", Księży Las.

Zastosowano testy: ELISA

n  Anti-Borrelia ELISA (IgM) EUROIMMUN, Niemcy

n  Anti-Borrelia ELISA VlsE ELISA (IgG) EUROIMMUN, Niemcy

Wszystkie pozytywne wyniki były powtórnie analizowane testem Western Blot

n  recomLine Borrelia IgG, recomLine BorreliaIgM Mikrogen,Germany

Dodatnie wyniki testu na obecność przeciwciał anty IgG przeciw B. burgdorferi s. lato [B.b.s.lato] dotyczą  12,3-29,5% badanej populacji. Najczęściej stwierdzano obecność przeciwciał u osób mieszkających w Księżym Lesie, Wieszowej, Pawonkowie , Ziemięcicach, Tworogu i Kopijnicy (wartość powyżej 20%). Dodatnie wyniki testu na obecność przeciwciał anty IgM przeciw B.b.s. lato wykazano u 7 do 25% populacji. Grupa najczęstszych dodatnich wyników obejmuje populację z 5 miejscowości, tj. Zbrosławic, Księżego Lasu, Ziemięcic, Panek i Bytomia. Wyniki te sugerują  wczesny okres jaki minął od pogryzienia przez kleszcza (świeże ataki). Jednoczesne występowanie przeciwciał IgG i IgM dotyczy nielicznej populacji od 2,4 do 22,2% badanych osób i wskazuje na okres przejściowy w tworzeniu przeciwciał. Osobno badno 314 pacjentów leczonych w poradni z powodu boreliozy z okolic Bytomia; w grupie osób z Poradni Chorób Zakaźnych w Bytomiu wykazano najwyższy odsetek pacjentów z przeciwciałami IgM (36,3%) oraz jednocześnie IgG i IgM (25,8%). W trakcie weryfikacji wyników testów ELISA metodą Western Blot w zakresie przeciwciał klasy IgG przeciwciał B.burgdorferi wyniki dodatnie potwierdziły się na 26%. 8,83% wyników to wyniki wątpliwe, wymagające potwierdzenia swoistości przeciwciał innym testem. W grupie przeciwciał IgM wyniki dodatnie potwierdziły się w 19,67%, a wątpliwe stanowiły 2,3%.

W w/w miejscowościach prowadzono badania ankietowe wśród osób po inwazji kleszcza, połączone z akcją uświadamiającą rolę kleszczy w transmisji chorób.  Wcześniej przygotowano ankiety do badań nad znaczeniem kleszczy w rozprzestrzenianiu chorób transmisyjnych (boreliozy, babeszjozy, anaplazmozy, kleszczowego zapalenia mózgu). Badaniami ankietowymi objęto 1633 osoby.

Wyniki badań ankietowych

Typ badania – epidemiologiczne badanie przekrojowe z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza.

Metoda badania. Ankieta autorska zawierała łącznie 26 pytań składała się z trzech części: dane osobowe (płeć, wiek, zawód), wywiad epidemiologiczny dotyczący ekspozycji na kleszcze oraz rozpoznanych chorób przenoszonych przez kleszcze oraz deklarowanych przez ankietowanych występujących aktualnie objawów chorobowych i ich nasilenia. Ponadto analizie poddano wyniki badań immunoglobulin IgG i IgM. Respondenci zgłaszali się do badań po otrzymaniu pełnej informacji o celu i metodyce badania.

Wyniki. Kompletne dane uzyskano w grupie 1226 osób (dane z badań ankietowych i badania immunoglobulin IgM, IgG).

Ekspozycja na kleszcze  w badanej grupie

W odpowiedzi na pytanie „ Czy kiedykolwiek doszło do ukłucia przez kleszcze?”, zdecydowana większość badanych (n=987; 80,51%) potwierdziła wystąpienie takiej okoliczności. Około 11% respondentów nie pamiętało takiego faktu. Osiem osób nie udzieliło odpowiedzi na pytanie. Szczegółowej analizie poddano grupę osób (n=987), którzy doznali zakłucia przez kleszcze. Wśród badanych większość stanowiły kobiety (n=561; 56,84%), w przypadku 12 osób brak było informacji dot. płci.